Hiç hesapta yokken, hiç planlamamışken gittiğim Talinn gezimde en çok dikkatimi çeken yapılardan biriydi Alexander Nevsky Katedrali. Katedralin yapısı, konumu,mimarisinden ziyade tepesinde bulunan haçın altındaki hilal figürü ilgimi çekti. Bir katedralde neden hilal olur ki?
Alexander Nevsky Katedrali nerede ve nasıl gideriz?
Estonya’nın başkenti Talinn’de katedral tepesi olarak bilinen Toompea tepesinde. Eski meydandan yukarıya doğru, daracık sokaklardan geçerek ulaşabilirsiniz. Zaten şehrin en güzel tepesinde olan katedrali her yerden görebiliyorsunuz.
Alexander Nevsky Katedrali soğan kubbeli yapısıyla da oldukça ilginç bir mimariye sahip. Beş kubbesi, cennet ve cehennem arasındaki yolu temsil eden çapraz çizgi figürü, kurtuluşu temsil eden hilal figürü var. Estonya’nın Rusya’ya bağlı olduğu 19. yüzyılın sonlarında 1894-1900 yılları arasında Rus mimar Mikhael Preobrazhensky tarafından inşa edilmiş. Bu yüzden Rus mimarisinin en güzel örneklerinden biri. Hatta en büyük Ortadoks katedrallerinden bir tanesi.
İsmini Rus savaş kahramanı Alexander Nevsky’dan alıyor. Bu isimle Sofya’da da bir katedral mevcut. Hatta Bakü’de de varmış. Fakat 1937 yılında yıkılmış. Aslında Talinn’deki bu katedralin Ruslaştırma döneminden kalmış olması ve halka bir baskı sembolü olarak yansıması Estonya halkını rahatsız etmiş. Estonya bağımsızlığını kazandıktan sonra yıkım kararı verilmiş. Estonya makamları katedrali 1924'te yıkım için planlamış, ancak karar, fon eksikliği ve binanın yetersiz olması nedeniyle hiçbir zaman uygulanmamış.
Talinn’deki Alexander Nevsky Katedralini ayıran en önemli özellik tepesindeki hilal.
Alexander Nevsky Katedrali’nde neden haç sembolunun altında hilal var?
Kurtuluşu temsil ediyor ama neyden kurtuluşu?.. Bir rivayete göre Rusların Osmanlılardan kurtuluşu... Osmanlıları bir savaşta mağlup eden Ruslar bu başarıyı ölümsüzleştirmek istemişler! Aslında Tallinn’in 90 km doğusundaki Rakvere bölgesinde bulunan, 93 Harbi’nde esir düşen Türk askerlerini onurlandırmak için yapılan anıt bu rivayeti destekler nitelikte.
Bir diğer rivayete göre de Hristiyanlığın İslam dinine karşı üstünlüğünü temsil ediyor. Ne yazık ki tüm bu rivayetlerin gerçekliği asla kanıtlanamamış. O yüzden bütün hikayeler olası. Peki siz bu sembol hakkında ne düşünüyorsunuz?
