Gamze Erdem Özcan

We <3 Kargala

Özel bölge eğitimi dediğimiz mahremiyet eğitimi, üzerinde önemle durulması gereken konulardan. Mahremiyet eğitimi, çocuğun kendinin ve diğer insanların özelinin farkına varması, kendi özel alanını korumasıdır. Diğer yandan insanların özeline saygı duyması, kendi ile çevresi arasında sağlıklı sınırlar çizmesidir. İstemediği her dokunuş ve talebe hayır diyebilme özgürlüğüne sahip olduğu bilgilerini içerir. Kısaca kendisi ve başkaları için kırmızı çizgi kavramının farkına varır.

"Kırmızı çizgiler arabalar için mi? Yani kırmızı ışık gibi mi?" diye sordu Emir.

"Bundan başka, daha önemli kırmızı çizgiler de var." dedi annesi. "Ülkemiz, evimiz hatta vücudumuz da kırmızı çizgimizdir.

Kırmızı Çizgi'nin konusu

Kitabımız, Emir'in annesine Besim amcanın park yerini kırmızıyla boyadığını, anlatmasıyla başlıyor. Kırmızının yasak şeyleri hatırlattığından bahsediyor. Annesi ise buradan yola çıkarak, ülkemizin, evimizin ve vücudumuzun da kırmızı çizgileri olduğundan bahsediyor. Evimize kimsenin izinsiz giremeyeceği gibi, vücudumuza da kimsenin zarar veremeyeceğine değiniyor. Bir çocuk için güvenli ağın neler olduğundan, bunu annesi ve babasıyla belirlediğini söylüyor.

Çocuklar kırmızı çizgimiz

Çocuklarımızı ihmal ve istismardan koruyabilmenin yolu, onları güçlendirmekten geçer. Onların dilinden konuştuğumuzda onlar herşeyi anlar. Onların yanında sürekli bulunamayacağımıza göre, karşılaşabilecekleri zorlukları onları korkutmadan anlatmak önemlidir. Kırmızı Çizgi, annesi ile konuşabilen, kafası karışınca gidip sorabilen bir çocuğa yer veriyor. Çocukların kitaplardaki, öykülerdeki kahramanlarla kendilerini içselleştirmeleri açısından iyi bir rol modeldir. Ayrıca ailelerin de bu konuda çocukla konuşurken çekinme, yanlış yönlendirmek ve öğretmekten korkmaları son derece doğaldır. Böylesi hassas bir konuda kitabımızdaki anne modeli de ebeveynler için iyi bir modeldir.

Annesi şefkatle Emir'in omuzlarını kavradı. "Böyle bir şey başına gelmeyebilir. Bizimle güvendesin, ayrıca sen akıllı bir çocuksun. Ama ola ki biri seni rahatsız eder, sana dokunmaya kalkarsa o zaman bir aslan gibi "hııırrrrrrrr!" diye kükre!

Bir ceylan gibi hemen koşup kaçmaya çalış. "Hayııııırrrr!" diye bağır, sesin her yerden duyulsun. En önemlisi yakın bulduğun herkese bunu söyle; bana, babana, dedene, anneannene, öğretmenine ya da güvendiğin birine. Sakın söylemekten vazgeçme. Bizler seni koruruz ve sana yardım ederiz.

Kaygısı olmayan bir konuda doğrudan böyle konuları konuşmak, çocukları korkutma ihtimalini barındırır. Ailenin yanlış yönlendirmesi ya da kafasında başka sorular olasılığını taşır. Fakat Kırmızı Çizgi, bu anlamda da önleyici ruh sağlığı kategorisinde, konuyu detaylı geniş çerçeveden tutarak bizlere yardımcı olacak piyasada incelediğim en iyilerden diyebilirim. Önleyici ruh sağlığı, çocuğun kaygı geliştirmesini beklemeden onu pedagojik olarak bilinçlendirmektir.

Kitabın son sayfasında ebeveynlere burada bahsettiğim konulardan oluşan bir mektup ve kitabı okurken yapabileceğiniz etkinlik ve oyunlara yer vermesi de harika bir detay olarak göze çarpıyor.

Dikkat!

Kitap, etkileşimli okumak için de çok uygun. Üzerine konuşup, yorumlar yapacağımız, bu vesileyle araya bazı önemli hap bilgileri hissettireceğimiz türden. Kitapta, banyo konusunda kimlerin yardımcı olacağı söyleniyor. Sınırlar çiziliyor. Sizin evinizde banyo konusunda kimler güvenli ağın içindeyse; onlardan bahsetmeniz kafa karışıklığını giderecektir. "Bu kitapta çocuğu annesi yıkıyormuş. Ama bizim evde annen, baban, anneannen, babaannen bu konuda sana yardımcı olabilir." gibi... "Doktorlar gerektiğinde özel bölgelerine annen, baban yanındayken dokunabilir." Bu konuda önemli olan anne ve babanın onay vermesidir.

Kırmızı Çizgi Samar Mahfouz Barraj'ın kaleminden kurgusuyla, Mona Yakzan ve Myra El Myr çizimleriyle çocuk dostu kitaplardan. Ayrıca Arap Düşünce Vakfı, Arapça Çocuk Kitabı Ödülü'nü (2015) kazanmıştır. Beş yaş ve üstü tüm çocuklarla rahatlıkla okuyabilirsiniz. Bu ve benzeri konularda aşması güç tecrübeleriniz varsa çocukla evde aşmanın oyun yolunu da "Oyun Oynama Sanatı" kitabı ile ebeveynlerin okuması için tavsiye etmiştim. Zor olaylarla baş etmekte ebeveynler için, çeşitli ipuçlarıyla yol gösteriyor.