Yeni Twitter -Twitter 2.0- bir sonraki aşamada, potansiyel olarak uygulama içi bir isim değişikliği içeriyor. Twitter Inc. artık resmi olarak yok ve şirket, Elon Musk’ın mülkiyeti altında "X Corp" adlı başka bir şirkete dönüşüyor. Değişiklik ile Musk uzun zamandır hayal ettiği “her şey uygulaması” ya da "hepsi bir arada" vizyonuna geri dönüyor. Hatta sırf bu yüzden gelecek planlamasının bir parçası olarak X.com domainini de elinde bulunduruyor.

https://twitter.com/elonmusk/status/1645684041264529408

Musk, WeChat’in Çin’de nasıl önemli bir yardımcı program haline geldiğine benzer, her şeyi kapsayan işlevsellik sağlayacak bir uygulama geliştirmekten bahsetti. Çinli vatandaşlar, fatura ödemeden toplu taşıma bileti satın almaya, ayrıntılarını kaydetmeye kadar uygulamadaki her şeyi yapıyor. WeChat adına göre çok daha fazla sayıda işleve sahip bir platform. Şöyle ki Whatsapp, Facebook, Instagram, e-devlet, Hepsiburada, Getir, Biletix, İBB, Bitaksi gibi uygulamaların tamamı tek bir portalda! İşte Elon Musk'ın da amacı böyle bir multi platform.

Yıllardır var olan bir hayal

Tabii Musk için en önemli kısım finansal araçlar. Dijital ödemelerdeki geçmişi (PayPal) ve Twitter ile Musk, ödeme işlevini tweetlere entegre etmeyi ve dünya çapında ücretsiz olarak para transferini kolaylaştırmayı umuyor. Tabii bunun geleneksel araçlardan çok daha uygun metod kripto varlıklar!

İşte bu noktada işin rengi biraz değişiyor. Musk'ın adapte etmeye çalıştığı sistem en başta Amerika devleti olmak üzere Batı'nın henüz çok sıcak bakmadığı bir model. Üstelik Batı halkı da olaya henüz Doğulular gibi adapte değil. Yani Musk'ın bu X Corp ile hem kurumları hem de kişileri ikna etmek için ciddi bir mesaisi var. Ama o yine de çok istekli ve heyecanlı:

“Yani diyelim ki Twitter’da bir hesaptan başka bir hesaba zahmetsizce kolayca para gönderebilmek istiyorsunuz. Tek tıkla o paradan faiz kazanabilmek istiyorsunuz, borcunuz olsun istiyorsunuz... Temel olarak, insanlara uygun ödeme seçenekleri sunarak dünyanın en büyük finans kurumu haline gelmenin mümkün olduğunu düşünüyorum. Aslında PayPal ile yaptığımızın bir benzeri..."

Elon Musk

Bu arada PayPal, Musk CEO iken X.com ismi ile varlığını sürdürüyordu. Yani çoğumuzun bildiğinin aksine Musk, PayPal'ı kurmadı. X.com ile yola çıkıp 1 sene sonra PayPal ile birleştikten sonra Steve Jobs ile benzer bir sona maruz kaldı. Kendi kurduğu sistemden çıkartıldı ve X.com, yola PayPal olarak devam etti.

Hepsi bir arada ama Musk'ın aklı parada

Anlayacağınız Elon Musk için hem X Corp hem de kişiden kişiye para aktarımı uzun yıllardır var olan bir hayal. Bunun için elinde ciddi bir güç var. 44 milyar $ gibi tartışmalı bir fiyata aldığı Twitter ve artık fiyatını istediği gibi hareket ettirdiği (aya çıkaracakmış) $DOGE coin...

“Bana göre internet birkaç aşamadan geçmişti ve başka bir aşamaya hazırdı. İlk aşama, insanların bilgi için internete güvenebilecekleri yerdi. Bu belki 95-96 idi. İkincisi, satın alma işlemleri için internete güvenmek ve kredi kartlarını çevrimiçi olarak kitap, oyuncak, evcil hayvan yemi ve benzeri şeyler satın almak için kullanmaya başlamaktı. Sanırım artık insanların interneti ana finansal depoları olarak kullanmaya hazır oldukları üçüncü aşamadayız.”

Elon Musk

Bence birçok açıdan haklı! Web 3.0 katmanını test ediyor dünya. Özellikle Z kuşağı özelinde bu kavram çok daha dinamik bir anlam taşıyor. Facebook gibi sosyal mecralar X kuşağının güdümüne girerken (doğal olarak zayıflarken) Z kuşağı tamamen merkeziyetsiz sosyal araçları tercih ediyor. İşte Musk da bu öngörü ile Z kuşağının Web 3.0 ilgisini kendi merkezine almak peşinde. (Bu yüzden X Corp ismi doğru bir tercih!)

Buradaki amaç, insanların paralarını bankalardan ve hükümet düzenlemelerinden ayırarak daha kişisel kontrol altına almalarını sağlamasıdır. Zaten kriptonun cazibesi de buradan geliyor. Elon Musk'ın bu tavrı bazı yönleri ile şimdiye kadar güven arz edemeyen kripto para birimi hareketinin öncüsü olabilir. Ama olmayabilir de... Zira hareketin öncüsü Elon Musk! Üstelik Batı halkı da henüz çok sıcak değil ki bu anlaşılır bir durum. Son zamanlarda LUNA ve FTX çöküşlerinde gördüğümüz gibi bu düzenlemelerin birçoğunun bir nedeni var. Yani kripto, henüz insanlığın -özellikle güven konusunda evhamlı Avrupalıların- beklentilerini karşılamıyor.

Meta (Facebook) başaramadı

Elon Musk ise umutlu. X Corp ile sonraları dijital kimliğimizi de kapsayacak tek bir uygulamada yerleşik olarak genişletilmiş finans seçenekleriyle birlikte kolaylaştırılmış ödemeler sağlayacağına inanıyor. Aynı Tesla araç satın alırken sağladığı $DOGE coin ile ödeme imkanı gibi... Bunun için de evvela WeChat gibi bir her şeyin platformu kurmak istiyor. Peki bu ne kadar mümkün?

Aslında bu bir ilk de değil. Bir benzerini daha evvel Facebook (Meta), Messenger ile denedi. Hatta o zamanki FB patronu da Musk gibi WeChat'ten ilham almıştı.

“Asya’da (WeChat ile) olup bitenler bir ilham kaynağı - ama bu daha çok neyin mümkün olduğunun kanıtı. Her şeyin bir konuşmadan başladığının kanıtı.”

Stan Chudnovsky - Facebook (2016)

Meta’nın planı, Messenger’ın işlevselliğini geliştirmekti. Aynı zamanda hizmet sağlayıcılara, ajanslara ve uygulama içinde bir uygulama oluşturmak isteyen herkese ek işlevsellik sağlıyordu. Çok fazla uygulamaya gerek yoktu, Messenger her şeyin merkezi olacaktı. Aynı X Corp gibi...

Sonuçta kimse beğenmedi. Kısa sürede hatasını anlayan Meta, elindeki güce odaklandı. Tam 19 milyar $ verdiği Whatsapp ile öne çıktı. Messenger zamanla pasifize oldu. Amerika'nın "hepsi bir arada" girişimi tutmadı! "Batılı WeChat" hayali yemedi.

Batı ile Doğu aynı değil

Yani öyle "WeChat yaptı biz de yaparız demek" ile olmuyor. Demografik yapı farklı! Çin (ve genel olarak Doğu halkı), birçok yönüyle Batılılardan ayrılıyor. Kullanım alışkanlıkları farklı. Bu yüzden onlardaki her başarılı deney birebir Batıya entegre olmuyor. X de bu yüzden riskli bir proje. Hele ki Musk ile... Ancak şunu da biliyoruz ki böylesine çılgın bir girişimi de ancak Elon Musk hayata geçirebilir.

Özetle Elon Musk bu sefer yeni bir şey denemiyor. Olmayanı oldurmaya çalışıyor. Üstelik daha kapsamlı ve zorlayıcı bir şekilde... Zira devlet ile olan ilişkiler de önemli. Dijital kimlikleri sisteme kaydetme zorunluluğu ve banka dışı ödeme (kişiden kişiye para aktarımı) arzusu aynı anda nasıl gerçekleşecek? Batılılara bu konuda nasıl güven arz edecek? Başarılı olması durumunda rakiplerini aradan çıkartacağını düşünürsek bu izinler konusunda lobi faaliyetlerini nasıl aşacak? X kuşağı merkeziyetsizlik isterken egemen güçlerin her şeyi tek bir merkezde toplama arzusu başarılı olacak mı? Hepsi merak konusu.

Yol belirsiz. Ancak milenyumun başından beri bu hayali olan Musk, X projesine çok önem veriyor. Aksi takdirde 44 milyar $'ı çöpe attığını sanmak, pek mantıklı değil. Gerçi Musk için de aynısını düşünebiliriz! Ama kim bilir? Belki de böylesi bir yeni dünya için mantık dışı düşünmek daha akıllıca. Peki siz ne düşünüyorsunuz? Elon Musk, X projesinde başarıya ulaşacak mı?