Anadolu’nun en önemli antik kentlerinden bir tanesinin Kütahya’da olduğunu biliyor muydunuz? Aizanoi Antik Kenti...
Üstelik dünyada; en sağlam şekilde günümüze ulaşan Zeus tapınağı da burada. 2000 yıllık Roma köprüsü, stadyumu, tiyatrosu, Pazar alanı ve hamamlarıyla görülmeye değer, kalbinizde iz bırakacak antik kentlerden bir tanesi. Ve eminim bir çoğumuz bu antik kentten bihaber. Hatta dünyanın ilk ticaret borsası (Macellum) da bu antik kent.
Aizanoi Antik Kenti nerede?
Kütahya’ya yaklaşık 50 km uzaklıkta Çavdarhisar ilçesinde, Penkalas Nehri’nin (Koca Çay) iki yamacında bulunuyor.
Aizanoi Antik Kenti’nin tarihi ve hikayesi
UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan kent; ismini Zeus’un kızı su perisi Erato ve Arkadya kralı Kral Arkas’ın oğlu Azan’dan alıyor. Mitolojik bir kahraman olan Azan; Frigyalı’ların da atası.
Aizanoi kenti, antik Frigyada Aizonoilıların yaşadığı ana yerleşim merkeziydi. Kentin tarihi M.Ö. 3000’li yıllara dayanıyor. Helenistik Dönem'de bu bölge Bergama’ya ve zaman zaman Bithynia’ya bağlıydı. MÖ 133’de kent Roma egemenliğine girmiş ve günümüze kadar gelen eserler de Roma döneminde yapılan eserler aslında. Roma döneminde, yün, tahıl ve şarap üretimiyle zenginleşince ünü de doğal olarak sınırları aşıyor. Hatta erken Bizans döneminde ise piskoposluk merkezi olmuş.
Selçuklu Hanedanı döneminde Çavdar Tatarlarının bu bölgeye yerleşmesiyle de ismi; günümüze kadar ggelen “Çavdarhisar” halini almış.
Zeus Tapınağı
Yapımına M.Ö. 2. Yüzyılın çeyreğinde başlanılan tapınak, günümüze kadar gelen en iyi korunmuş tapınaktır. Tapınağın en önemli özelliklerinden biri de, tapınağın altında tonozlu yapıda bir mekanın daha olması. Bir benzerine henüz rastlanmamış olan bu durum, Anadolu Roma döneminde görülen alışılmamış bir uygulamadır. Efsaneye göre bu yapı, Zeus’un annesinin, Zeus’u bir mağarada doğurduğu için, burası da mağaraya benzer bir yapı halinde inşa olmuş.
Meter Steunene Kutsal Alanı, Kan Çukurları
Aizanoi ‘deki en eski tapınak burası. Bu alanda bulunan kan çukurları, pagan inancına göre, kişiler bu çukurlara giriyor ve günahlarından arınmak için, üstten kurban edilen hayvanların kanlarıyla yıkanıyorlardı.
Borsa Binası (Macellum)
Duvarlarında hala dönemin fiyat tariflerinin bulunduğu bu yapı da zamanında tahıl pazarı imiş. Dünyanın ilk ticaret borsası olarak tanımlanmaktadır.
Stadyum ve Tiyatro
Aizanoi ’de bulunan stadyum ve tiyatro da yan yana bulunan iki yapı ve yine bu iki yapının yan yana olması tarihte tek. Stadyum 13.500 kişilikken hemen yanında bulunan tiyatro ise 15.000 kişiliktir.
Antik Köprüler
Penkalas ırmağının yamacına kurulmuş olması nedeniyle antik kentin içinde iki yakayı birbirine bağlayan beş köprü de bulunuyor. Fakat tabi yalnızca iki tanesi günümüze kadar ulaşmış. Ve hatta bu iki bin yıllık köprüler günümüzde hala kullanılıyor.
Bu çok bilinmeyen bu muhteşem mistik kent ilk olarak 1824 yılında Avrupalı gezginler tarafınan keşfedilmiş. Ve 1926 yılında Alman Arkeoloji Enstitüsü tarafından ilk kazılara başlanmıştır. Üstelik günümüzde de hala çalışmalar devam ediyor.
